ဦးေလးႀကီး(စြယ္စံုက်မ္း)

ဗုိလ္မင္းေရာင္ ရဲ႕ ဘ၀နိဂံုး.....
သို႔ေသာ္ ဗိုလ္မင္းေရာင္က သစၥာမခံသည့္ျပင္ ျပန္လည္တံု႔ျပန္ ေျပာဆုိသည္။ ““ငါဟာ တိုင္းျပည္နဲ႔လူမ်ဳိးအေပၚ ဘယ္ေတာ့မွ သစၥာမေဖာက္ဘူး၊ မင္းတို႔ေပးတဲ့ရာထူးကို ငါ မလိုခ်င္ဘူး၊ မင္းတို႔ ငါ့ကိုသတ္လိုက ခုခ်က္ခ်င္းပင္ သတ္ပါ””ဟု ေျပာဆိုရာ အဂၤလိပ္တို႔က ဗိုလ္မင္းေရာင္ကို ေခါင္းျဖတ္ သတ္ပစ္လိုက္ေလသည္။ ဗိုလ္မင္းေရာင္ အနိစၥေရာက္ေသာအခ်ိန္မွာ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၄၉-ခုႏွစ္၊ ၀ါေခါင္လဆန္း ၂ ရက္၊ (ခရစ္ ၁၈၈၇ ခု၊ ဇူလိုင္လ ၂၁ ရက္) ဗုဒၶဟူးေန႔ ညေန ၄ ခ်က္တီးအခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္မင္းေရာင္တြင္ ဇနီး ခုနစ္ ေယာက္ရွိရာ ပထမဇနီး မထားမွာ ေဒၚေလးေျပာင္၏ သမီးျဖစ္၍ ေမာင္ႏွမတစ္၀မ္းကြဲ ေတာ္သည္။ တတိယဇနီး ေဒၚကံုတန္ႏွင့္ ဖြားျမင္ေသာသား ဦးစံေဖမွာ ၁၉၄၅-ခု မတိုင္မီက ကြယ္လြန္သြားခဲ့သည္။ ဦးစံေဖ၏ သား ဦးသိန္းေမာင္မွာလည္း ၿမိဳ႕လုလင္တြင္ ေနထိုင္ကာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ေလသည္။
ထို႔ေနာက္ ဦးမင္းေရာင္၏ ဦးေခါင္းျပတ္ကို နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕ သိမ္ေတာ္ေက်ာင္းတိုက္၏ ေတာင္ဘက္ ကန္ေဘာင္႐ိုးရွိ ထေနာင္းပင္တြင္ ဆြဲထားကာ လူအမ်ားအား လာေရာက္ ၾကည့္ေစသည္။ ဦးမင္းေရာင္ က်ဆံုးပံုကို ဆရာႀကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းက သခင္ဋီကာ စာအုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ ၂၁၃ တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေလးခ်ဳိးႀကီးကို ေရးဖြဲ႕သီကံုးခဲ့ ေလသည္။
ဦးမင္းေရာင္ ဘြဲ႕ေလးခ်ဳိးကဗ်ာ
“ျမတ္ေလာကီ သဘာ၀တြင္ျဖင့္ ဓာတ္ေကာလီခါမရတာမို႔၊ ျမန္မာမ်ာ့ ဘုန္းသမ္ၻာ၊ အိုဩ ႐ံႈးမွာေပါ့ ကံတစ္မ်ဳိး၊ မန္းပ်က္မွာ၊ စန္းလဂ္မသာမယာလို႔၊ ဗမာ ဗမာခ်င္းေတာင္မွ အတင္းရန္မူလို႔၊ ရန္သူ ရန္သူဟူ၍ မမွတ္တဲ့ျပင္၊ ကိုယ့္တပ္ကိုယ္ ျပန္နင္းရၾကတဲ့၊ ဖ်င္းလွတဲ့ ကျမင္းမအေကာင္၊ ဗိုလ္တခ်ဳိ႕ရယ္က၊ ကိုယ္ဖို႔ အလြတ္႐ုန္းေရာ့မလို႔၊ေတာင္ ကုန္း သာသာယာယာ “ျမင္းမဏီ” စခန္းဆီက၊ တေရွာင္ေရွာင္ပုန္းကာ၊ အတြင္း သိတဲ့၊ မင္းအမိဖမ္းခ်င္ၾကတဲ့ျပင္၊ ပရမ္းပတာ၊ ေတာ္ရာေတာ္ရာ ေျပးၾကေတာ့၊ အေရးရွင္ မၾကံသာႏွင့္၊ ကံၾကမ္ၼာ ေရွး၀ဋ္ေႂကြးေပထင့္၊ “ေလးတိုင္စင္” ရြာအတြင္းတြင္ျဖင့္ အဂၤလိပ္ေတြကို အတင္းႀကိတ္မေဟ့လို႔ စမ္းခဲ့တဲ့ (ေၾသာ္) တေဖာင္ေဖာင္ သတင္းေတြနဲ႔၊ ေျပာင္ ေျပာင္လင္းခဲ့တဲ့၊ ေတာင္တြင္းက သခင္ကို ေအာင္ၾတင္းမရခင္ ဖမ္းတဲ့ျပင္၊ အၾကမ္းပတမ္း မလုပ္ေကာင္းေသာ္လဲ၊ ဥေက္ၡာင္း ျဖတ္ကာ အေသသတ္ၾကသတဲ့၊ မေက်နပ္ရွာသူ ေခ်ာင္တပဲ့ ဘုန္းတို႔ရဲ႕ ေျပရဌ္မွာ တေဘာင္နဲ႔ လြမ္းရပါေတာ့၊ (အမယ္မင္း) ေတာင္မန္းၿမိဳ႕ ေနလႏွစ္ေဆာင္ အညႇိဳးတြင္ျဖင့္။ ေျပျမန္မာေတာင္ မစိုးရရွာတဲ့၊ (ေၾသာ္) အေခါင္မျမန္း၊ အေမွာင္သန္းသမို႔ ေအာင္ပန္းညႇိဳးခဲ့ရသတဲ့ “ေအာင္ဆန္း”တို႔ “ေရႊလေရာင္”အဖိုး။

ဗိုလ္တစ္ေထာင္ဘုရားကို ပ်ဴဗရမာ ေခၚ ပ်ဴဗမာေတြ တည္ခဲ့တယ္
ဒုတိယကမာၻစစ္ အတြင္း ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၀၅၊ နတ္ေတာ္လဆန္း ၁၂ ရက္၊ (၈-၁၁-၁၉၄၃) မွာ ဗိုလ္တစ္ေထာင္ေစတီဟာ ဗံုးဒဏ္ထိၿပီး အုတ္ပံုႀကီး ျဖစ္သြားပါတယ္။

စစ္ႀကီးၿပီးလို႔ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၀၈ ခုႏွစ္ေရာက္မွ ဗုိလ္တစ္ေထာင္ ေစတီ ျပန္လည္ ျပဳျပင္ေရး အဖြဲ႔ အဖြဲ႔တယ္။

၁၃၀၉ ျပာသိုလ္လဆုတ္ ၉ ရက္ (၁၉၄၈ ဇႏၷဝါရီ ၄) လြတ္လပ္ေရး ရတဲ့ေန႔မွာ ျပဳျပင္ရန္ စတင္တူးေဖၚမႈစတယ္။

အဲဒီ တူးေဖၚရွင္းလင္းတဲ့အခါ အျပင္ ဌာပနာတိုက္က ေခတ္အဆက္ဆက္ ဌာပနာ ပစၥည္းေတြရတယ္။

ေစတီပ်က္ရဲ႕ အလယ္ဗဟိုကို တူးမိတဲ့အခါ ဂဝံေက်ာက္နဲ႔ ေသသပ္စြာလုပ္ထားတဲ့ အတြင္းဌာပနာတိုက္ကို ေတြ႔ရတယ္။
(ဂဝံယဥ္ေက်းမႈဟာ ပ်ဴျမန္မာယဥ္ေက်းမႈ ျဖစ္ေၾကာင္း သေရေခတၱရာ ဖိုးေခါင္ကန္ကုန္း တူးေဖၚမႈက ဂံဝံတံုးႀကီးေတြနဲ႔ သက္ေသထူၿပီးပါၿပီ။)

အတြင္းဌာပနာတိုက္ထဲမွာ လံုးပတ္ ဆယ္ေပခြဲ၊ အျမင့္ သံုးေပခြဲ ရွိတဲ့ ေစတီပံုစံ ေက်ာက္ဓာတ္ေတာ္က်ဳတ္္ႀကီးကို ေတြ႔ရတယ္။

သူ႔ေဘးနားမွာပဲ အဝ ပတ္လည္ အက်ယ္ ေပ၂၀၊ အျမင့္ ၆ ေပရွိတဲ့ အဝကေန ထိပ္ကို က်ဥ္းသြားတဲ့ ထုလံုးခၽြန္ ဂဝံေက်ာက္ ဌာပနာတိုက္ ကိုေတြ႔ရတယ္။
အိုးကိုေမွာက္ၿပီးဖံုးအုပ္ထားသလို ကန္ေတာ့ခၽြန္ပံုစံ ဖံုးအုပ္ထားတာ ျဖစ္တယ္။

၁၃၀၉၊ ကဆုန္လဆန္း ၁၂ရက္ (၁၉၄၉၊ ဧၿပီ ၁၉) မွာ ယင္း ေက်ာက္က်ဳတ္ႀကီး ကိုဖြင့္တယ္။
အတြင္းမွာ ပ်ဴေစတီပံုစံ ေက်ာက္က်ဳတ္ တစ္ခု ထပ္ေတြ႔တယ္။

ယင္း ေစတီပံုေက်ာက္က်ဳတ္္အတြင္းမွာ ေစတီပံုစံေရႊက်ဳတ္၊ ယင္းေရႊက်ဳတ္အတြင္းမွာမွ ဖက္လိပ္နားေဋာင္း ပံုစံ ေရႊက်ဳတ္ငယ္ေလး အတြင္းမွာ မံုညင္းေစ့ ပမာဏသီရီရ ဓာတ္ေတာ္စစ္ ႏွစ္ဆူနဲ႔ လြင့္စင္ ေပ်ာက္ပ်က္ မသြားႏိုင္ေအာင္ သားရိုးကိုင္ေခြလံုး ေရႊခ်ထားတဲ့ ဆံေတာ္ အစစ္ကိုေတြ႔ရတယ္။

ဒါက ဦးႀကီးေဖရဲ႕ ဗိုလ္တစ္ေထာင္ေစတီေတာ္ သမိုင္းမွာ ပါတဲ့အတိုင္း အက်ဥ္းခ်ံဳးျပန္ေရး ျပတာပါ။
(ဦးၾကီးေဖဟာ အဲဒီ့ ျပဳျပင္ေရး၊ တူးေဖၚေရးမွာ ပါဝင္တဲ့ အဖြဲ႕ဝင္ တစ္္ဦးျဖစ္ပါတယ္။)

ယင္းေစတီေတာ္ ဌာပနာတိုက္ထဲမွ ထြက္လာတဲ့ ေရွးက်တဲ့ အေထာက္အထားအခ်ိဳ႕နဲ႔ သမိုင္းကို ေျပာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဌာပနာတိုက္ထဲမွ ဂဝံ အဝက်ယ္ ထိပ္ခၽြန္ဌာပနာထည့္တဲ့ က်ဳတ္္ႀကီးဟာ ဘီစီေခတ္ ေခတ္ဦးေစတီေတြနဲ႔ ပံုစံဆင္ပါတယ္။

၎အထဲမွ ေရႊျပား ေငြျပားမ်ား ရရွိတယ္လို႔ သိရေသာ္လည္း ယင္း ေရႊျပား၊ ေငြျပား မ်ားေပၚမွာ စာ ပါမပါ ေဖၚျပမထားတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဘာမွ မေျပာႏိုင္ပါဘူး။

ယင္း ဌာပနာတိုက္ထဲမွရတဲ့ အုတ္ခြက္ဘုရားမ်ား အနက္ သံုးဆူဟာ အလြန္ေရွးက်ၿပီး သေရေခတၱရာေတြ႔ ပ်ဴ အုတ္ခြက္မ်ားနဲ႔ ပံုစံတူပါ။

ယင္း အုတ္ခြက္ သံုးဆူ အနက္ ႏွစ္ဆူမွ ဆင္းတုေတာ္္ပံု ေဘးမွာ အရံေစတီေတြဟာ သေရေခတၱရာ ေဘာေဘာႀကီး၊ ဘုရားႀကီး တို႔နဲ႔ ပံုစံတူ ေစတီေတြျဖစ္ပါတယ္။

အုတ္ခြက္ သံုးဆူလံုးက ျမတ္စြာဘုရား ပံုေတာ္ေတြဟာ ပ်ဴလက္ရာ ပံုစံျဖစ္ပါတယ္။
(ဓာတ္ပံုေတြနဲ႔ ျပထားပါတယ္။)

ယင္း အုတ္ခြက္သံုးဆူ တစ္ဆူရဲဲ႕ ေနာက္ေက်ာမွာ ေယဓမၼာ ဂါထာကို ပ်ဴအကၡရာ၊ ပ်ဴလက္ေရးနဲ႔ ေရးထားပါတယ္။
(ဒါကို အခ်ိဳ႕က အခုမွ မြန္အကၡရာလို႔ လာလိမ္ေနၾကလို႔ အကၡရာ ႏိႈင္းယွဥ္ ဇယားနဲ႔ သီးသန္႔ တင္ျပပါမယ္။)

ယင္းအေထာက္အထားမ်ားအရ ဗုဒၶေခတ္္၊ အေသာကေခတ္ ဘုရားသမိုင္းရွိတဲ့ ဗိုလ္တစ္ေထာင္ဘုရားကို ပ်ဴဗရမာေခၚ ပ်ဴျမန္မာေတြ တည္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ေခတ္အဆက္ဆက္ ျပန္လည္ ျပဳျပင္ခဲ့ ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။

ဒီေနရာမွ တစ္ခုေျပာခ်င္တာကေတာ့ ဦးျမဟာ သူ႔ရဲ႕အုတ္ခြက္စာအုပ္ ႏွစ္အုပ္လံုးမွာ သေရေခတၱရာ အုတ္ခြက္နဲ႔ ပံုံစံတူ ပ်ဴဗရမာ အုတ္ခြက္ႏွစ္ခုလံုးကို မထည့္ပဲ ခ်န္ထားခဲ့့တာ ရိုးမွ ရိုးရဲ႕လား။

ဌာပနာတိုက္ထဲက ထြက္လာတာ ပ်ဴပစၥည္းျဖစ္ေၾကာင္း ေပၚသြားမွာ စိုးလို႔ မထည့္တာလား။ထည့့္တဲ့ အုတ္ခြက္တစ္ခုကိုက်ေတာ့လဲ ပ်ဴအုတ္ခြက္လို႔ ေရးရမွာကို ပ်ဴကို ျဖဳတ္ခဲ့ၿပီး အုတ္ခြက္လုိ႔ပဲ ေရးတာ ပ်ဴကို ေဖ်ာက္တာ ထိန္ခ်န္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ေတြ႔တာကို ေတြ႔တဲ့အတိုင္း မထိန္္မခ်န္ ေဖၚျပသင့္ပါတယ္။

ဦးျမဟာ ပ်ဴအုတ္ခြက္ ႏွစ္ခုကို မထည့္ပဲ ခ်န္ခဲ့တာရယ္၊ ထည့္တဲ့ တစ္ခုမွာ ပ်ဴကို ျဖဳတ္ၿပီး အုတ္ခြက္လို႔ပဲ ေရးတာရယ္ေၾကာင့္ မလိုအပ္တဲ့ အရႈပ္ေထြး ရွင္းရတာေတြ ျဖစ္ရပါတယ္။

ပ်ဴအကၡရာ၊ ပ်ဴလက္ေရးကို မြန္စာလို႔ လိမ္တာေတြ ရွင္းေနရပါတယ္။
ဗိုလ္တစ္ေထာာင္ဘုရား ဌာပနာတိုက္အတြင္းကရတဲ့ ပ်ဴအုတ္ခြက္ေနာက္ေက်ာပါ ေယဓမၼာဂါထာကို ပ်ဴအကၡရာ၊ ပ်ဴလက္ေရးနဲ႔ ေရးတာ ျဖစ္ေၾကာင္း အကၡရာႏိႈင္းယွဥ္ဇယားနဲ႔ တင္ျပပါဦးမယ္။
က်မ္းကိုး။ ။
ဦးႀကီးေဖ- ဗိုလ္တစ္ေထာင္ ေစတီေတာ္သမိုင္း
ဦးျမ - ေ႐ွးေဟာင္းအုတ္ခြက္ ဆင္းတုေတာ္မ်ား

မေလးလူမ်ိဳးဆိုတာ !
မေလးလူမ်ိဳးဟာ မလႅာယုကြ်န္းဆြယ္နဲ႕ မလႅာယုကြ်န္းစုတို႕မွာ ေနထိုင္တဲ႕ မြန္ဂိုလြိဳင္လူမ်ိဳး တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္ ။ မေလးလူမ်ိဳးကို ျမန္မာတို႕က ပသွ်ဴးလူမ်ိဳးလို႕လဲ ေခၚျကတယ္ ။ တကယ္ေတာ့ မေလးလူမ်ိဳးဆိုတဲ႕ အမည္ဟာ အဲ႕ဒီ႕ မလႅာယုကြ်န္းဆြယ္နဲ႕ မလႅာယုကြ်န္းဆြယ္က လူမ်ိဳးစုျဖစ္တာေျကာင့္ မိမိတို႕ကိုယ္ကို ေအာ္ဖို႕ မလႅာယုလို႕ ေခၚျကသူမ်ားကို ဥေရာပ တိုက္သားတို႕က ေပးထားတဲ႕ အမည္ျဖစ္တယ္ ။ မေလးလူမ်ိဳး စင္စစ္မွာ ေပၚလီနီးရွန္း လူမ်ိဳး/မိုကၠရိုနီးရွန္း လူမ်ိဳးတို႕နဲ႕ ဘာသာစကားအားျဖင့္ ဆက္ႏြယ္ေနျကသူေတြျဖစ္ပါတယ္ ။သူတို႕ဟာ ဆူမျတားကြ်န္းမွာရွိတဲ႕ ေရွးဦးမေလးလူမ်ိဳးစုကေန ဆင္းသက္ေပါက္ပြားလာျကတာျဖစ္တယ္။ အဲ႕ဒီ႔ေရွးဦး မေလးလူမ်ိဳးစုဟာ ေအဒီ ၄၀၀ ခန္႕ကေနစျပီး ဟိႏၵဴ ေသြးေႏွာလာခဲ႕ျပီး ဟိႏၵဴယဥ္ေက်းမႈေတြ လႊမ္းမိုးခံရတာကေန ေနာက္ပိုင္း မလႅာယုကြ်န္းဆြယ္ကို ေရာက္လာခဲ႕ျကကာ ၁၁၆၀ ခန္႔မွာမွ စကၤာပူကို တည္ေထာင္ခဲ႕ျကတာ ျဖစ္ပါတယ္ ။ သူတို႕ဟာ ဂ်ာဗားကြ်န္းကိုလဲ ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားခဲ႕ရာကေန အျခားပင္လယ္ကမ္းေျခေဒသမ်ားကိုလဲ ပင္လယ္ေျကာင္း ကုန္သြယ္ရင္း / လုယက္တိုက္ခိုက္ရင္းနဲ႕ ေရာက္သြားရာက ပမာအားျဖင့္ ေဗာ္နီယိုကြ်န္းမွာ ရွိယင္း တိုင္းရင္းသားတို႕ကို ပင္လယ္ကမ္းေျခေဒသမ်ားမွ ကုန္းျမင့္ ေဒသမ်ားဆီ ေမာင္းထုတ္ခဲ႕ျကတာျဖစ္ပါတယ္။ မေလး လူမ်ိဳးမ်ားဟာ ၁၄ ရာစုႏွစ္မွာ မလကၠာနိုင္ငံကို ထူေထာင္ခဲ႕ျကျပီး အဲ႕ဒီ႕ေနာက္ ဆန္ဒါကြ်န္းေတြ ဖိလစ္ပိုင္ကြ်န္းေတြ မိုလပ္ကပ္ကြ်န္းေတြနဲ႕ ျသစေျတေလးရွား အပါအဝင္ ကြ်န္းစုအခ်ိဳ႕ကို သိမ္းပိုက္ခဲ႕ျကပါတယ္ ။
မေလးလူမ်ိဳးဟာ ကိုယ္လံုး အဆစ္အေပါက္ က်တယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္ေနခပ္ပါးပါး ညိဳညစ္ညစ္အေရာင္ရွိျပီး အရပ္ပုပါတယ္ ။ လက္မ်ား ေသးကာ အထူးသျဖင့္ လက္ဆစ္ေျခဆစ္မ်ားဟာ အလြန္ ေသးငယ္ျကတယ္ ။ မ်က္ႏွာ ဝိုင္းတယ္ ႏွာေခါင္း ေသးျပီး တိုတယ္ မ်က္လံုး မ်က္ဖန္ေကာင္းတယ္ ။ ပါးရိုးမ်ား ေပၚလြင္ထင္ရွားေပမယ့္ မ်က္ႏွာက ခပ္ ျပားျပားျဖစ္ပါတယ္ ။ ဆံပင္ေျဖာင့္တန္းျပီး မဲနက္ျကတယ္ ။ သူတို႕ဟာ သူတို႕နဲ႕ဆိုင္တဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈကို ထိန္းသိမ္းျပီး ဘာသိဘာသာပဲ ေနတက္ျကတယ္လို႕ ဆိုတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ခ်က္ခ်က္ခ်ာခ်ာ ရွိျပီး ညာဏ္ထက္ျကတယ္ ။
အာရပ္တို႕နဲ႕ ဆက္ဆံမိျပီးတဲ႕ ေနာက္မွာ မေလးလူမ်ိဳးဟာ ၁၃ ရာစုကေန ၁၅ ရာစုႏွစ္အထိရွိတဲ႕ အဲ႕ဒီ႕ ႏွစ္မ်ားအတြင္း အယူဝါဒ ေရးရာေတြမွာျဖစ္ေစ ယဥ္ေက်းမႈေတြမွာျဖစ္ေစ အာရပ္တို႕ကို စံနမူနာ ထားျပီး မြတ္စလင္မ်ား လံုးဝ ျဖစ္သြားျကပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ မေလး လူမ်ိဳးတို႕ဟာ စုန္နတ္ အစြဲေတြ အခုခ်ိန္အထိ ရွိေနျကပါေသးတယ္ ။ သူတို႕ဟာ ျကက္တိုက္တာေတြ ကံစမ္းကစားတာေတြကို အင္မတန္ ဝါသနာ ပါသူေတြျဖစ္တယ္လို႕ ဆိုတယ္ ။
မေလးအမ်ိဳးသားတို႕ဟာ ေပါင္လယ္ထိေရာက္တဲ႕အိကၤ်ိရွည္ဖားဖားနဲ႕ ေဘာင္းဘီတို႕ကို ဝတ္ျပီး ဦးေခါင္းမွာ ဦးထုပ္ကိုျဖစ္ေစ ေဆာင္းထားတက္ျကတယ္ ။ ဒါမွမဟုတ္ ေခါင္းစည္းပုဝါကို စည္းထားဆက္ျကပါတယ္ ။ ခါးမွာေတာ့ ေဘာင္ဘီေပၚမွာ ပိုး ဒါမွမဟုတ္ ခ်ည္လံုကြင္းကို စည္းပတ္ဝတ္တက္တယ္ ။ လံုကြင္းကိုဝတ္ရာမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖို႕ ေျခဆစ္အထိေရာက္ေပမယ့္လဲ အမ်ိဳးသားမ်ားကေတာ့ ခါးတင္ ထားတက္ျကပါတယ္ ။ ဒါေျကာင့္ ဒူးဆစ္အထိေလာက္တာ ေရာက္ေနတက္တယ္ ။ ေဘာင္းဘီမွာလဲ အတန္တိုျပီး ပံုတမ်ိဳးျဖစ္ျပီးလွ်င္ ေရာင္စံုကန္႕လန္႕အစင္းမ်ား ပါရွိတက္တယ္။ ေခတ္ကာလအေလ်ာက္ မေလးလူမ်ိဳးတို႕ဟာ ေခတ္မီလာရာကေန အေနာက္တိုင္း အဝတ္အစားေတြကို ဝတ္ဆင္လာျကျပီျဖစ္တယ္ ။
မေလးဘာသာစကားဟာ ျသစျတစ္ဘာသာစကား မ်ိဳးရင္းမွ ျသစျတိဳနီးရွင္း ဘာသာစကားမ်ိဳးခြဲမွာ ပါဝင္တဲ႕ ဘာသာစကားမ်ိဳးစိတ္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္ ။ မေလးစာမွာ အာရဗစ္ အကၡရာတို႕ကို အသံုးျပဳျပီး ေရးသားထားတဲ႕ စာေတြျဖစ္ကာ ကဗ်ာလကၤာမ်ား ပါဝင္ျပီး စကားေျပမ်ားလည္း ပါဝင္တယ္လို႕ ဆိုတယ္ ။ စကားေျပမ်ားမွာ အာရပ္ / ပါးရွင္း စာေပေတြကို မွီတာက မ်ားပါတယ္လို႕ ဒီလိုဆိုပါတယ္ခင္ဗ်ာ ။
ဗဟုသုတရရွိနိုင္ျကပါေစ။

ယခုေခတ္တြင္ ပစၥည္းတစ္ခုႏွင့္ တစ္ခုေရာင္းဝယ္ၾကရာတြင္ ေငြစကၠဴကို အသုံးျပဳၾကသည္။ ေငြစကၠဴမေပၚခင္ကမူ ေငြစကၠဴအစား ေငြဒဂၤါးမ်ားကို အသုံးျပဳၾကရသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ပထမဆုံး ေငြဒဂၤါးကို အမရပူရနန္းတည္ ဘိုးေတာ္ဘုရား လက္ထက္တြင္ အဂၤလန္မွ ဒဂၤါးသြန္းစက္ႀကီးမ်ားကို မွာယူ၍ ၁၁၄၆ခုႏွစ္ နယုန္လျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္ေန႔တြင္ ျပည္တြင္းသုံးဒဂၤါးမ်ားကို စတင္ထုတ္လုပ္သုံးစြဲခဲ့သည္။ ေငြဒဂၤါး ၏ တစ္ဖက္တြင္ ဘိုးေတာ္ဘုရား၏ ေမြးနံသင့္ျဖစ္ေသာ က်ားတံဆိပ္ကို ရိုက္ႏွိပ္ထားၿပီး အျခားတစ္ဖက္တြင္ ၁၁၄၆-ခု၊ အမရပူရ ဆင္ျဖဴမ်ားရွင္နိုင္ငံဟု ေရးသားထားသည္။ ေငြဒဂၤါးမ်ားသာမက ေၾကးဒဂၤါးမ်ားကိုပါ ထုတ္လုပ္ခဲ့ပါေသးသည္။ ေၾကးဒဂၤါးမ်ားတြင္မူ တစ္ဖက္တြင္ ငါး႐ုပ္ဖိုမတံဆိပ္ကို ရိုက္ႏွိပ္ထားၿပီး အျခားတစ္ဖက္တြင္ ဘိုးေတာ္ဘုရားနန္းတက္ေငည ၁၁၄၃-ခု၊ တပိုတြဲလျပည့္ေက်ာ္ (၁၄) ရက္ဟု ေရးသားထားသည္။ ယင္းဒဂၤါးႏွစ္မ်ိဳးကို အမရပူရေခတ္ ဒဂၤါး ဟု ေခၚဆိုၾကသည္။ ယင္း ဒဂၤါး၂ မ်ိဳးအျပင္ ေရႊျပည္စိုး တံဆိပ္ေတာ္ ေငြဒဂၤါးႏွင့္ ေၾကးဒဂၤါးမ်ားလည္း သုံးစြဲခဲ့ေသးသည္။
ေရႊဘို(သာယာဝတီ)မင္း လက္ထက္တြင္သြန္းလုပ္ေသာ ေငြဒဂၤါးမ်ားမွာ တစ္ဖက္က လဝန္းႏွင့္ယုန္႐ုပ္ပါၿပီး ၊ တစ္ဖက္က ပဒုမၼာၾကာပန္းပုံ ပါရွိသည္။ ပုဂံမင္း လက္ထက္ထုတ္ ေငြဒဂၤါးမ်ားတြင္မူ တစ္ဖက္တြင္ ေရြျပည္စိုးတံဆိပ္ ခတ္ႏွိပ္၍ တစ္ဖက္တြင္ သာသနာႏွစ္ ၁၃၉၀ ဟု ေရးထိုးထားသည္။
မင္းတုန္းမင္း လက္ထက္တြင္မူ ကေနာင္မင္းသားႀကီးႏွင့္ ေယာမင္းႀကီးဦးဘိုးလွိုင္တို႔ ဦးေဆာင္မွုျဖင့္ အေနာက္နိုင္ငံသို႔ ပညာေတာ္သင္မ်ားေစလႊတ္ခဲ့သည္။ထိုပညာေတာ္သင္တို႔၏ အစြမ္းျဖင့္ ဒဂၤါးသြန္းစက္႐ုံႀကီးကို ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၂၇ ခုႏွစ္ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၉ ရက္ေန႔တြင္ မႏၲေလးေနျပည္ေတာ္ နန္းၿမိဳ႕ေတာ္အတြင္းတြင္ ဖြင့္လွစ္ကာ ဒဂၤါးမ်ား စတင္သြန္းလုပ္ခဲ့သည္။ ယင္းဒဂၤါးစက္႐ုံမွ ေငြဒဂၤါးမ်ားသာမက ေရႊ ၊ ေၾကး ၊ သံျဖဴ ႏွင့္ ခဲဒဂၤါးမ်ားပါ ထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။  ေငြဒဂၤါးမ်ားကို တစ္က်ပ္ ၊ ငါးမူး ၊ တစ္မတ္ ၊ တစ္မူး ၊ တစ္ပဲ ေပါင္း ငါးမ်ိဳးရွိသည္။ ရတနာပုံေနျပည္ေတာ္ ဟူေသာ စာတန္းကို ပန္းေခြျဖင့္ အနားပတ္လည္တြင္ ေခြထားၿပီး ပန္းေခြအၾကားတြင္ ၁ သုံး ဒဂၤါး ၁၂၁၄ ဟူေသာစာတန္းကို ထည့္သြင္းထားသည္။
ထိုဒဂၤါးမ်ားအျပင္  ျခေသၤ့ဒဂၤါးမ်ား၊  ယုန္ဒဂၤါး၊ထိုးနယား ဒဂၤါးမ်ားကိုလည္း သြန္းလုပ္ခဲ့ေသးသည္။ သီေပါမင္းပါေတာ္မူၿပီးေနာက္ ထိုဒဂၤါးစက္႐ုံ  ႏွင့္ ေသနတ္စက္႐ုံတို႔ကို အဂၤလိပ္တို႔က စတာလင္ေပါင္ေငြေပါင္း ၂၄၀ တန္ဖိုးျဖတ္၍ အဖိုးေငြ ၁၀ဝ၀ က်ပ္ႏွင့္ ေရာင္းရန္ေၾကျငာခဲ့သည္။ မည္သို႔ အေရာင္းအဝယ္ျဖစ္သြားသည္ကိုမူ အတိအက်အေထာက္အထား မေတြ႕ရေပ။
Ref;
 ျမန္မာ့ဒဂၤါးသမိုင္း - သန္းဝင္းလွိုင္
သိမွတ္ဖြယ္ရာ ျမန္မာ့လၽွို႔ဝွက္ခ်က္ ၁၀ဝ - နႏၵာမိုးၾကယ္